La bandièra
Se canta
La Copa santa
Los blasons istorics dels païses occitans

LA BANDIÈRA

La bandièra occitana se basa sus la crotz dels comtes de Tolosa, la familha Sant Gèli, que senhorejavan la region tota a l'Edat Mejana. A l'epòca, lor territòri èra mai grand que lo del rei de França e un dels mai poderoses e civilisats d'Euròpa. Aquesta crotz apareguèt pel primièr còp en 990 al moment del maridatge de Guilhèm III d'Engoleime, alara occitana, amb Emma, la filha e eretièra de Robald, comte de Provença. Foguèt represa per Raimon VI dins son sàgel a partir de 1211. S'agís d'una crotz grèga de las brancas egalas, voidada, clechada e pometada d'aur. Las boletas al cap triple de sos quatre braces simbolizan, en omenatge a la ròda solara de dotze rais qu'èra son antiga forma, los signes del zodiac. En naut a drech, òm tròba l'estela del felibritge, l'escòla literària fondada pels sèt felibres en Provença lo 21 de mai de 1854, qu'es justament lo jorn de la Santa Estèla. La bandièra actuala es l'òbra del Partit nacionalista occitan (PNO) e data de 1959:



SE CANTA

Se canta es considerat per la màger part dels Occitans coma l'imne nacional del país. Es una cançon tradicionala qu'atribuisson de bon grat a Gaston III, dich Fèbus (1331-91), comte de Fois, en Arièja, e sénher de Bearn. L'auriá escricha aprèp que sa cocuda de molhèr se'n foguèsse tornada viure dins sa familha, de l'autre costat dels Pirenèus. N'i a bravament de versions, amb de coblets diferents segon las regions. Fòra l'originala, las pus celèbras son la tolosana, la montpelhierenca e mai la catalana. Çò que sèc es lo tèxt plus complet que i a:



LA COPA SANTA

La Copa santa es mai especificament l'imne del felibritge mas tanben servís per la rèsta d'Occitània. Frederic Mistral n'escriguèt las paraulas en se basant sus la melodia d'un nadalet tradicional e lo tèxt d'una òda de Pierre de Ronsard (Odes, Livre I, Ode 1), e lo cantèt per primièr còp lo 30 de julhet de 1867, a l'ocasion d'una ceremonia organizada per celebrar l'amistat dels Catalans amb los Provençals, qu'avián nòblament aculhit Victor Balaguer, poèta opausat al govèrn d'Isabèl II (1830-1904), alara reina d'Espanha. Aquela copa que n'es question es en efièch un calici d'argent ciselat, aquistat publicament per de Barceloneses e de Sabadelhencs, que d'escriveires e d'òmes politics catalans ofriguèron als felibres provençals en mercejament de lor generosa frairetat. Se pòt legir ço que sèc a son pè: ʻʻAh! se me sabien entendre! Ah! se me voulien seguí!ʼʼ (Mistral) e ʻʻMorta diuhen qu'és mes jo la crech vivaʼʼ (Balaguer). Dins sa part superiora: ʻʻRecort ofert per patricis catalans als felibres de Provensa, Mistral, Roumanille, Aubanel, Roumineux, Bonaparte, Wyse, Mathieu, Gaut, Crouzillat, Brunet i altres, per la hospitalitat donada al poeta català Victor Balaguer.ʼʼ Çò que s'i servís dempuèi totjorn es de vin de Châteauneuf-du-Pape, prèp d'Avinhon.

    Provençals, vaquí la copa
    Que nos ven dels catalans
    A-de-reng begam en tropa
    Lo vin pur de nòstre plant

    Copa santa
    E versanta
    Vuèja a plen bòrd
    Vuèja abòrd
    Los estrambòrds
    E l'enavans dels fòrts!

    D'un vièlh pòble fièr e liure
    Sèm bensai la finicion
    E se tomban los Felibres
    Tombarà nòstra nacion

    D'una raça que regrelha
    Sèm bensai los primièrs grases
    Sèm bensai de la patria
    Los cepons e mai los caps
   
    Vuèja-nos las esperanças
    E los raives del jovent
    Del passat la remembrança
    E la fe dins l'an que ven

    Vuèja-nos la coneissença
    Del verai e mai del bèl
    E las nautas joïssenças
    Que se trufan del tombèl

    Vuèja-nos la poësia
    Per cantar tot çò que viu
    Car es ela l'ambrosia
    Que tresmuda l'òme en dieu

    Per la glòria del terraire
    Vosautres enfin que siatz consents
    Catalans de luènh, ò fraires
    Comuniem totes ensem

De man esquèrra a man drecha e d'aut en bas: Lemosin, Auvèrnhe, Dalfinat, Gasconha, Lengadòc e Provença. Las colors sang e aur del País son presentas de pertot. Lemosin i apond tres leons quilhats virats cap a man esquèrra sus un fons blau celèst. Auvèrnhe estala una bandièra militara medievala que li dison gonfalon de golas, es a dire roge, franjat de sinòple, qu'es una mena de verd escur, sus fons d'aur. Sul blason de Dalfinat, se pòt veire un dalfin d'azur, crestat, barbat, lorat, peutrat e aurelhat de golas dins un banh d'aur, quò es qu'a las aletas e la coa rojas, e mai virat cap a man esquèrra. Gasconha mòstra un lion falbe virat cap a man esquèrra sus un fons vermelh, Lengadòc la crotz occitana e Provença nòu bendas verticalas d'aur e de sang.